Oryantasyon Nedir? İşe Yeni Başlayanlar İçin Bilgiler

İşe yeni başlıyor ve normal olarak heyecanlıysan seni rahatlayacak bazı bilgiler sunalım. İş yerinde oryantasyon kapsamında işin tüm gerekliliklerini ve iş sürecini kolaylıkla öğrenebilirsin. Peki işe yeni başlayanlar için oryantasyon nedir, ne işe yarar ve oryantasyon sürecinde neler yapılır? Hadi oryantasyon süreci nedir sorusu eşliğinde hem işte hem de okuldaki oryantasyon kavramına göz atalım. 

Oryantasyon Nedir ve Neden Gereklidir?

İş hayatındaki oryantasyona göz atmadan önce geniş tanımıyla oryantasyon nedir sorusunu cevaplamamız gerekir. Oryantasyon veya uyum-alıştırma süreci, bir organizasyonu veya kurumu tanıtmaya yönelik bir tanıtım ve buz kırma aşamasıdır. Eğitimde oryantasyon nedir sorusunun cevabı ise üniversitelerde yer alan Üniversite-101 dersi olarak yanıtlanabilir. 

Liseden üniversite hayatına geçen öğrencilerin üniversite hayatı ve eğitimine yönelik bilinç kazanmasına yönelik bir uyum süreci planlanır. Bu süreçte, öğrencilere kampüs, fakülte, sosyal alanlar, hizmetler ve üniversite-bölüm eğitimi hakkında detaylı bilgiler sunulur. Genellikle oryantasyondan sorumlu akademisyenler seminerler ve etkinlikler aracılığıyla Üniversite-101 sürecini uygularlar. 

İş hayatındaki oryantasyonun mantığı da aynıdır. Kurum ile çalışan arasındaki bağ kurmak ve bağı güçlendirmek için insan kaynakları tarafından uyum süreci başlatılır. Kısaca, iş ve eğitimde oryantasyon nedir sorusunu yanıtladık. Peki bir oryantasyon programı nedir, temel hedefleri nelerdir?

Bir Oryantasyon Programının Temel Hedefleri Nelerdir?

İşte ve okulda oryantasyon nedir sorusundan sonra şimdi de oryantasyonun temel amaçlarından bahsedelim. Oryantasyon programının temel amacı, kuruma yeni katılan kişinin kuruma olan uyumunu artırmaktır. Bu doğrultuda birkaç saat veya bir günlük süre dahilinde çalışan bağlılığını geliştirmeye yönelik adımlar uygulanır. Genel hatlarıyla oryantasyonun hedefleri şöyledir:

• Kişinin kurum kimliğini tanımasını sağlar,

• Eğitim veya iş hakkında bilinmesi gereken süreçler aktarılır,

• Departmanlar, ekipler ve ilgili birimler tanıtılır,

• Çalışma ve eğitim süreci ile ilgili prosedürlerinin anlaşılmasını kolaylaştırır,

• Kurumun kişiye, kişinin de kuruma olan uyumunu kolaylaştıran adımları içerir,

• Organizasyon yapısı ve işleyişinin daha doğru anlaşılmasını sağlar.

Genel hatlarıyla insan kaynaklarındaki oryantasyon, çalışana “hoş geldin” demenin idealleşmiş hâlidir. İş oryantasyonu sayesinde çalışan adayının kurum ve kendi departmanı ile ilgili soru işaretleri de büyük ölçüde giderilir. 

Ayrıca çalışanın işten ve kurumdan soğumasına neden olan kötü başlangıç durumunun da önüne geçilir. İş ve eğitim oryantasyonuna önem vermeyen kurumlar, çalışanın zaman içinde sorumluluklarını ve iş gerekliliklerini tanıyamamasına neden olur. Böyle bir durumun önlenmesi için mutlaka çalışana özel detaylı bir oryantasyon süreci planlanmalıdır. Burada kadar işte ve eğitimde oryantasyon nedir, amaçları nelerdir sorusunu yanıtladık. Peki oryantasyon sürecinde karşılacağın adımlar nelerdir biliyor musun?

Oryantasyon Sürecinde İlk Adımlar

Eğer iş başvurun olumlu sonuçlandıysa seni bekleyen ilk adım büyük ihtimalle oryantasyon sürecidir. Bu süreç kapsamında kurumun çalışanı, çalışanın da kurumu tanımasına yönelik bazı adımlar uygulanır. Oryantasyon sürecinin aşamalarını şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Hoş Geldin Paketi veya İşle İlgili Materyallerin Ulaştırılması

Bazı şirketlerde işe başlama vesilesiyle çalışana hoş geldin paketi sunulur. Ayrıca işin gerekliliklerini yerine getirmek için bilgisayar, yol ücreti, yemek kartı, personel kimlik kartı ve kurumsal e-posta gibi iş ile ilgili materyaller ve hizmetler sunulur. Genellikle işe başlamadan önce veya ilk gün tüm iş gereklilikleri ile ilgili materyaller çalışana verilir. 

2. Kurumun Genel İşleyişi ve Tanıtımı

Oryantasyon sürecinin önemli aşamalarından birisi de kurumun tanıtımıdır. Bu aşamada kurum yöneticileri, çalışana kurumun tarihi ve yaptıkları işler hakkında genel bilgiler verir. Genel çalışma koşullarının neler olduğu ve her bir departmanın görev ile yetkileri hakkında bilgilendirme yapılır. Özellikle iş sağlığı ve güvenliği riskli görülen işlerin icrasında önce oryantasyon kapsamında İSG eğitiminin de verilmesi gerekir. 

3. İş Sorumluluklarının Aktarılması

Genel oryantasyon süreci ile birlikte çalışanın iş pozisyonuna göre iş sürecinin aktarılması adımı da yer alır. Bu kapsamda çalışanın departman ve ekip dahilindeki sorumluluklarına ve görevlerine yönelik bilgiler sunulur. Örneğin insan kaynakları alanında işe başlayacaksan İK’nın hangi departmanında görev alacağın ve neler yapacağın tek tek aktarılır. Özellikle katmanlı departmanlarda ve çoklu göreve sahip departmanlar için her çalışana özel iş aktarımı yapılır. 

4. Departman ve Ekip ile İletişimin Başlaması

Oryantasyonun önemli aşamalarından biri de çalışan ile diğer çalışanlar arası iletişimin başlatılmasıdır. Bu aşamanın atlanması işe yeni başlayacak kişinin diğer çalışanlarla iletişim kurmasını zorlaştırabilir. Özellikle ilgili departman sorumlularının tanıtılmaması, iş için kime, nasıl danışılacağını karmaşık hâle getirebilir. Yine işe yeni başlayan kişinin yaşadığı yeni iş stresinin önüne geçmek için de açık iletişimi başlatmalı ve yöneticiler bu sürece aracılık etmelidir. İş dünyasında yaşanan strese dair detaylı bilgi ve çözüm yolları hakkında bilgiler arıyorsan da İş Dünyasının Stresine Sağlıklı ve Etkili Çözüm Yolları adlı yazımıza göz atabilirsin. 

Eğitim ve Sosyal Faaliyetler ve Oryantasyonun İçeriği

Eğitimde oryantasyon nedir sorusunun cevaplarından biri de eğitim ve sosyal faaliyetlerinin tanıtılması olarak cevaplandırabiliriz. Eğitimde oryantasyonun içeriği; üniversitenin tanıtımı, genel işleyiş, fakülte düzeni, kampüs tanıtımı-olanakları, sosyal etkinlikler ve bölüm tanıtımı şeklindedir. İş kapsamındaki oryantasyon eğitiminde ise sosyal haklar, sorumluluklar, yetki-görev, departmanlar, şirket tanıtımı şeklinde ilerler. 

Oryantasyona Katılmadan Önce Bilmeniz Gerekenler

İş veya eğitim için oryantasyona katılmadan önce aklındaki soruları muhakkak yetkili kişiye sorman gerekir. Bu süreç tamamen senin kurumu, kurumun da seni tanıması üzerinedir. Dolayısıyla daha sonra sorun yaşayabileceğin tüm konuları rahatlıkla departman sorumlusuyla paylaşabilirsin. Genel olarak oryantasyona katılmadan önce bilmen gerekenler şu şekildedir:

• Şirket veya kurum hakkında ön araştırma yapmalısın.

• Oryantasyon sonrasında geçerli olacak gerekli belgeleri hazırlamalısın.

• Oryantasyon sürecinde aktif olmalı, tüm sorularına yanıt alacak bir süreç planmalısın.

• Üniversite ve kariyerinde networkü geliştirmenin önemini unutma. Bu doğrultuda oryantasyon sürecinde açık fikirli olmalı ve iletişim ağını güçlendirmelisin. 

Seninle işte ve eğitimde oryantasyon nedir sorusunu cevapladık. Blog sayfamız aracılığıyla iş, kariyer ve eğitim dünyasına dair detaylara ulaşabileceğini de unutma!