Kuşaklar Arası Farklılıklar: Z Kuşağı İş Dünyasında Nasıl Fark Yaratır?

Z kuşağının da iş dünyasına dahil olmasıyla kuşaklar arası çatışmanın alevlendiğine dair tespitler yapıldı. Kimi işveren ve yönetici, Z kuşağının şımarık olduğundan yakınırken bazısı ise Z kuşağının iş dünyasına yenilik getireceğinden dem vurdu. Peki Z kuşağı ve iş dünyası kuşaklar arası çatışmayı mı yoksa iş birliğini mi beraberinde getiriyor? Yazımızda Z kuşağından hareketle iş hayatında kuşaklar arası iletişim ve çatışma durumlarına göz atacağız. Hadi başlayalım!

Z Kuşağının İş Dünyasındaki Rolü

Son dönemde  Linkedin başta olmak üzere çeşitli yerlerde Z kuşağının iş dünyasından ne istediğine yönelik paylaşımlar yapılıyor. İş dünyasında değişim ve yenilik isteyenler, Z kuşağının iş hayatından beklentilerini olumlu karşılarken bir kısım ise bu kuşağın çalışmaya istekli olmadığını savunuyor. Peki Z kuşağı kariyer beklentileri neler? Öncelikle 1995-2012 yılları arasında doğmuş bu kuşağın temel özelliklerine göz atalım:

• Yüksek teknolojinin içine doğmaları,

• Reklamcılık, pazarlama ve yoğun tüketim çağında yaşamaları,

• Bilgiye daha kolay erişim sağlamaları,

• Dijital mecraları ve sosyal medyayı daha fazla kullanmaları,

• Keskin sınırları olmamakla birlikte bazı düşüncelerde tutucu olmaları,

• Hızlı tüketici olmaları,

• Eğlenmeyi ve sosyalleşmeyi sevmeleri,

• Genellikle ödül ile motive olmaları.

Genel hatlarıyla Z kuşağı özelliklerine bir bakış attık. Kariyer konusunda bu kuşak ile ilgili pek çok şey söylenebilir. Öncelikle Z kuşağındaki her bir bireyin farklı kişisel özelliklere sahip olduğunu belirtelim. Her kuşakta olduğu gibi bu kuşak içinde de genel tanıma uymayan kişiler mevcut. İş dünyası açısından tespit yapacaksan ise Z kuşağı ile ilgili bazı araştırmalara bakmakta yarar var.

Deloitte'in bu yıl 13'üncüsünü yayınladığı "2024 Y ve Z Kuşağı Araştırması”, Z kuşağının iş-yaşam dengesine daha çok önem verdiğini ortaya koyuyor. buna göre Z kuşağı, diğer kuşaktan çalışanlara göre daha esnek çalışmayı istiyor ve işverenden bunu talep ediyor. Geleneksel çalışma yönteminde ısrarcı işverenler açısından ise bu durum iş bilmezlik ve çalışmama isteği olarak lanse ediliyor. 

Deloitte United States’in yaptığı araştırmaya göre finansal kaygı ve yaşam maliyeti Z kuşağının başlıca stres kaynaklarından biri. Yüksek kariyer hedefleri belirleyen Gen Z’nin iş dünyasına dair hayal kırıklıklarından biri de doğal olarak düşük maaşlar ve geleneksel çalışma modeli. Z kuşağı çalışanlarının %51’i ay sonuna zor getirdiğini ve bunun tükenmişlik-stres kaynağı olarak kendini gösterdiğini belirtiyor. Bununla beraber beklentileri karşılanan Z kuşağı çalışanları, girişimcilik ve inovasyon konusunda daha aktif hareket ediyor. Ayrıca iş-yaşam dengesine de uyum göstererek daha verimli çalışmaya yatkın oluyorlar. Kısacası kariyer beklentileri ile uyumlu yerlerde çalışan Z kuşağı çalışanları, kendilerini göstermekten geri durmuyor ve iş dünyasında aktif rol almaya hazır görünüyor. 

Kuşak Farklılıkları ve İş Hayatındaki Dinamikler

Öncelikle X,Y, Z kuşakları nelerdir sorusuna tek tek yanıt vererek başlayalım. X kuşağı; 1965-1979 arası doğanları, Y kuşağı 1979-1995 arası doğmuş olanları, Z kuşağı ise 1995 ile 2012 yılları arasında doğanları kapsar. Z kuşağının da iş hayatına katılmasıyla bu üç kuşak arasında çatışma ya da iş birliği yaşanıp yaşanmadığı merak edilir. 

İş dünyasında kuşak farkları, çalışanların farklı beklentiler geliştirmelerine neden olabilir. Örneğin, Z kuşağı için öncelikli beklenti daha esnek çalışma olurken Y kuşağı için uzun süreli güvenceli bir çalışma hayatı olabilir. Yine farklı beklentiler ve çalışma şekillerinden dolayı iş süreçlerinde bazı anlaşmazlıklar yaşanabilir. Kuşak farklılıkların yaratabileceği olumsuz durumlar şöyledir:

• Öncelikli değerlerde veya beklentilerde çatışma yaşanabilir,

• Farklı iletişim tarzlarından dolayı iletişimsizlik ve iletişim sorunları ortaya çıkabilir,

• İşveren ve yöneticiler yaklaşımda farklılıklar görülebilir,

• İş ortamı ile ilgili farklı talep, öneri ve şikayetlerden dolayı ortak karar almakta zorluk yaşanabilir,

• Ortak projelerde ve iş süreçlerinde takım çalışmasını zorlaştırabilir.

Aslında kuşak çatışması, farklı kişiliklerden doğan anlaşmazlıklardan dolayı ortaya çıkabilir. Aynı kuşaktan doğan iletişim sorunları da oluşabilir. Kuşak farklılıkları, farklı fikirlerin ve projelerin ortaya çıkmasını da sağlar. 

İş süreçlerinin verimli şekilde tamamlanması için dijital teknolojilere daha aşina olan Z kuşağından destek de alınabilir. Ayrıca Z kuşağı tersine mentorluk yaparak işlerin daha hızlı ve verimli tamamlanması sağlar. Genel olarak iş süreçlerinin verimli şekilde ilerlemesi, kuşaklar arası etkin iletişim ile mümkündür. 

Z Kuşağı İş Dünyasında Nasıl Başarılı Olur?

Z kuşağının kariyer beklentileri ile işverenin beklentileri uyuşmayabilir. Bu durumda her iki tarafın da esnek davranması gerekir. Z kuşağının iş hayatında başarılı olması için de yenilikçi düşünceler ve projeler üretmeleri önerilir. Tabii bu da işverenlerin ve takım liderlerinin Z kuşağına fırsat vermelerini gerektirir. Z kuşağını çalışmamakla eleştiren yöneticilerin makul olanaklar ve geniş fırsatlar sunup sunmadığına da bakmak lazımdır. 

Gerekli iş ortamı sunulduktan sonra ise Z kuşağının 21.yüzyıl yetkinliklerine sahip olarak işlerde kendilerini göstermeleri beklenir. Kısacası her iki tarafın da kazan-kazan mantığıyla hareket etmesi, Z kuşağının kendini gösterip başarılı olmasına da etki edecektir. Bu kuşağın başarılı olması için edinilmesi gerekilen beceriler ise şöyledir:

• İnovatif düşünme,

• Robotik kodlama ve uygulama geliştirme,

• Yazılı ve sözlü iletişim becerileri,

• Sorgulayıcı düşünme,

• İletişim ve iş birliğine açıklık,

• Dijital okuryazarlık,

• Takım çalışmasına yatkın olma.

Eğer Z kuşağındaysan  yukarıdaki becerileri edinerek kendini bir adım daha ön plana çıkarabilirsin. Böylelikle iş dünyasına uzun vadeli başarıları da elde etmeye açık olabilirsin.  

Z kuşağı ve iş dünyasına dair bazı tespitleri ve araştırmaları paylaştık. Hangi kuşakta olursan ol, kariyer hayatındaki püf noktalar için blog sayfasına göz atmayı unutma!